Sevgili anne babalar, çok kıymetli yavrularınızın sorun olduğunu düşündüğünüz davranışları hakkında, ergenlik dönemine gelmeden önce çalışmak sizin ve çocuklarınızın yaşamı için büyük kolaylık sağlayacaktır. Çocuğumuzun ergenlik dönemi biz anne babalar için bütünleme sınavı gibidir. Çocuğumuzu yetiştirirken özellikle ilk 6 yaşta yaptığımız hataların sonuçları ergenlikte karşımıza çıkıyor. Ne kadar az bütünlemeye ders bırakırsak ergenlik dönemi, hem bizim hem de çocuğumuz için o kadar kolay geçecektir. Bu yüzden tekrar hatırlatmayı zorunlu bildiğim ve çok önemsediğim konu, çocukluk çağı sorunlarını zamanında görüyor olmanız, önemsemeniz ve üzerinde çalışmak üzere yardım almanız. Çocuğunuzun geçtiği kritik dönemleri ve bu dönemlerdeki doğru yaklaşımı öğrenmenizde sizleri desteklemek için ve çocukluk çağı sorunlarını çözmek için sizlere yardımcı olurken, kliniğimizde kullandığımız yaklaşım bütüncül oyun terapisi ve bütüncül psikoterapi yaklaşımıdır. Oyun terapisi ve gerekliliği konularında sıkça merak ettiğiniz soruların yanıtlarını sizler için aşağıdaki metinde derledim. Keyifli okumalar dilerim…
Oyun Terapisi Nedir?
Büyükler için danışmanlık neyse çocuklar için oyun terapisi odur. Yetişkinlerin sorunları olduğunda, bunu güvenilir bir arkadaş ya da terapistle paylaşmaları onlara yardımcı olur. Çocukların kendilerini kelimelerle ifade etme yetenekleri yetişkinlerinki gibi değildir. Bu yüzden canlarını sıkan şeyi söze dökmeleri zordur. Oyun terapisi çocuklara düşüncelerini, duygularını, ihtiyaç ve arzularını oyunla(onların en doğal ifade şekli) iletme şansı verir.
Eğitimli bir Oyun Terapistiyle çocuklar kendilerini ve dünyalarını daha iyi anlamayı, problemlerini çözmek için çalışmayı ve hayatla daha iyi başa çıkabilmek için gerekli
beceriler geliştirmeyi öğrenirler.
Çoçuğumun Oyun Terapisine Neden İhtiyacı Var?
Büyüme sürecinin bir noktasında çocukların birçoğu yaşam tecrübeleriyle başa çıkmada zorluk çekerler ya da ailelerini veya öğretmenlerini endişelendiren davranışlar sergilerler. Eğer siz, çocuğunuz hocası ya da doktoru, çocuğunuzun davranışlarıyla ilgili endişelenirseniz ya da çocuğunuzun baş etmekte zorlandığını görürseniz, çocuğunuza yardım etmek için önerilen yaklaşım oyun terapisidir.
Oyun Terapisinden Ne Bekleyebilirim?
Oyun terapisi, terapistin çocukla güveli bir ilişki kurduğu, çocuğun problemlerinin açığa çıkarıldığı ya da üzerinde çalışıldığı, çözüme varılan, yeni becerilerin pratik edildiği
ve kapanışın hazırlandığı bir süreçtir. Oyun terapisi esnasında duygu durumu ve davranış değişiklikleri normal ve beklenen bir sonuçtur. Bazen işler iyiye değil de daha kötüye gidiyor gibi görünebilir. Bu beklenen ve normal bir şeydir. Bunu fark ederseniz, çocuğunuzun
terapistiyle konuşun. Ayrıca oyun terapisinde terapist çocuğu hayatı ya da travmatik deneyimiyle ilgili bilgi hakkında zorlamayacak, çocuğun kendi hızında sorunları işlemesine izin verecektir. Oyun terapi odasında çocuğa hayatının diğer alanlarında karşılaştığından daha fazla özgürlük olacaktır. Terapi seansı boyunca çocuğun her düşünce her duygusu ve nerdeyse her davranışı kabul görür. Çocuk kabul gördüğünü, kendini açabilecek ve sorunları ve korkuları üzerinde çalışabilecek kadar güvenli bir ortamda olduğunu hissetsin diye terapi odasında özgürlük gereklidir. Oyun terapisi ortamında sınır konulan davranışlar, çocuğa, terapiste ya da oyun terapi malzemelerine zarar verebilecek davranışlardır. Çocuk bulunduğu ortamda kendini güvende hissedebilsin diye sınırlar gereklidir. Sınır koyma ve uygun seçenekler sağlama çocuğun kendini kontrolü öğrenmesine ve kendine saygısının artmasına yardımcı olur.
Terapi Seansından Sonra Çocuğumla Nasıl Konuşurum?
Çocuğunuzun size oyun terapisinde olan her şeyi anlatmak zorunda hissetmemesi önemlidir. Çocuk terapi saatini kendisi ve terapisti arasında özel bir zaman olarak görmelidir. Çocuğunuza terapisiyle ilgili konuşma başlatmasına izin verin fakat konuşmama hakkı ve
özgürlüğü de tanıyın.
Çocuk Ne Sıklıkla ve Ne Süreyle Oyun Terapisine Gelmelidir?
Her çocuk terapi sürecinde farklı bir hızla ilerler bu yüzden terapinin süresi çocuğun kişiliğine, travmanın derecisine, ev ve hayat koşullarına göre değişir. Çocuklar yapı ve tutarlılık olduğunda daha iyi geliştikleri için seansların tutarlı ilerlemesi çocuğunuz için en büyük
faydayı sağlayacaktır. Bu sebeple çocuğunuzu ayarlanan seansa düzenli olarak getirmeniz önemlidir.
Terapi Süreci Nasıl Tamamlanır?
Terapi süresince, terapist çocuğunuzun zamanı artık terapötik olarak kullanmadığını fark edecektir. Yani çocuğun eski oyun şekli ve yoğunluğu değişip, yaşına ve gelişimine uygun bir oyun oynama şekline dönüştüğünde, çocuğunuzun terapiden mezun olma vakti gelmiş
demektir. Çocuklar büyüdükçe düşünce ve hayat deneyimleri daha olgun ve farklı bir şekilde işlendiği için, çocuğunuz yeni baş etme zorlukları yaşayabilir ya da sizde endişe uyandıran davranışlar sergileyebilir. Çocuğun hayatındaki diğer yetişkinler ya da siz baş etme becerileriyle ilgili bir sıkıntı ya da endişe verici davranışlar fark ettiğinizde çocuğunuzu tekrar terapiye getirebilirsiniz.
Terapistle Ne Zaman Konuşmalıyım?
Çocuğunuzun terapisti ilerlemesini görüşmek üzere sizinle düzenli olarak görüşmek isteyecektir. Arada seanslara da katılmanızı isteyecektir. Bu durumda, terapist seans
boyunca destek ve rehberlik sağlayacaktır. Seanslar arası çocukla ilgili endişe verici bir gelişme yaşanırsa özel bir görüşme de talep edebilirsiniz.
Sıkça merak ettiğiniz sorular dışında oyun terapisi hakkında daha detaylı bilgiyi yazının devamında bulabilirsiniz. Oyun terapisinin tarihi gelişimi 18.yy a kadar geriler. Oyun terapisinin, Psikanalitik oyun terapisi, Serbest oyun terapisi, Yapılandırılmış oyun terapisi, İlişkisel oyun terapisi, Yönlendirici oyun terapisi olarak çeşitleri vardır. Terapi seansında bütün yaklaşımları uygulayabiliyor yeterlilikte olduğumuzda uygulanan terapi yaklaşımı bütüncül oyun terapisi olarak isimlendirilir. Oyun terapisini konuşmadan önce oyunun ne anlama geldiğini bilmek gerekir. Oyun otomatiktir, eğlencelidir, gönüllüdür, amaç ve hedef doğrultusunda oynanmaz. Oyuncaklar çocuğun ifade etmek istediği duyguların sembolü olarak kullanılır. Oyunda odaklanılan çocuktur ve çocuğun duygularıdır. Oyunun temposunu çocuk belirler. Çocuk oyun sırasında terapist ile dolaysız bir ilişki kurar. Çocuk seçim yapabilir ve özerkliğini yeniden inşa edebilir.
Çocukların sözel becerileri henüz gelişimini tamamlamadığı için kendilerini seçtikleri oyuncaklar üzerinden ve oyun yolu ile ifade edebilirler. Çoğu zaman duygu ve düşüncelerinin farkında olmayabilirler, anlamlandıramayabilirler bu nedenle oyun oynarken dahi ifade etmeleri güç olabilir. Yetişkinler için konuşma ne anlam ifade ediyorsa çocuklar için de oyuncaklar ve oyun aynı şeydir. Oyun, çocukların duygularını keşfetme, ilişkilerini keşfetme, duygularını ifade etme, yaşantılarını aktarma, istediklerini ifade etme, kendini ifade etme ve kendini tatmin etme yeridir.
Oyuncaklar çocukların kelimesi, oyun ise anlatmak istediğidir. Aynı zamanda çocuklar, oyun sayesinde kendileri için daha az riskli ortamlarda öğrenme olanağı bulurlar.
Oyun terapisi çocuklarda görülen ruhsal problemlerin, davranış sorunlarının bu alanda eğitim almış olan doktor ya da doktor gözetiminde çalışan oyun terapi eğitimi almış klinik psikolog tarafından, oyun ve oyuncaklar aracılığıyla tedavi edilmesi ve iyileştirilmesidir. Çocuk, oyun terapisi sayesinde yaşadıkları sorunları dışa vurarak, duygularını ve kendisini etkileyen durumlarla ilgili farkındalığının artmasına yardımcı olur.
Oyun terapisinde, çocuğun içsel dünyasında yaşadığı ( öfke, korku, kıskançlık, hayal kırıklığı, kaygı, mutsuzluk, üzüntü vs.) yoğun duyguların, çatışmaların, oyuncaklara ve oyuna aktarımı gerçekleşir. Çocuğun iç dünyasını rahatlıkla açabilmesi için kendisini güvende hissediyor olması, kendisi için güvenli bir yerde olduğuna inanması gerekir.
Bu noktada, çocuğa güvende hissettirmek için oyun terapistinin en önemli işlevi, çocuğu olduğu gibi koşulsuz, yargılamadan, sorgulamadan bir bütün olarak sevgiyle kabul etmesi, büyümesi ve gelişmesi için gerekli ve güvenli ortamı sağlaması ve çocuk tarafından oyuncaklara aktardığı gibi terapiste de aktardığı yoğun ve yıkıcı duygulara dayanabilecek kendilik kapasitesinde olmasıdır.
Oyun terapisi, günlük oynanan oyundan farklıdır. Oyun terapisi, oyun odası ve oyun terapisine özgü oyuncaklar ile sağlanır. Oyun terapi süreci, çocuk ile terapist arasında kurulan ve aynı zamanda çocuğun oyunla kendi iç dünyasını keşfettiği kıymetli bir ilişki sürecidir. Bu sayede terapist çocuğun duygularını, iç dünyasını, yaşadıklarını anlayabilir ve çocuğun iyileşmesini hızlandırmak için dış dünyada aile ve okul öğretmenlerine geri bildirimler vererek, işbirliği içinde, dış dünyanın düzenlemesine de katkı sağlayarak çocuğun iyileşmesine daha çok katkı sağlar. Terapist, oyun sırasında çocuğun duygusunu deşarj etmesine yardımcı olur, örneğin çocuk, terapistine karşı saldırgan davranışlar sergileyebilir. Bir silahla terapisti öldürmek isteyebilir. Oyun çocuğa öncelikle birinci elden bu saldırgan duygularını yaşama ve boşaltma şansı verir. Çocuk bu duygularının kontrolünü sağlarken aynı zamanda uygun teropatik sınırların konmasıyla kendini kontrol etme becerisi de kazanmaktadır.
Terapist doğru yaklaşımda kalarak çocuğun kendi sürecini tamamlaması için büyümesine ve gelişmesine olanak sağlamalıdır. Kullanılan oyun terapisi teknikleriyle oyun süreci çocuğa yansıtılır. Oyun sırasında çocuğun duygu ve düşüncelerinin farkındalığı sağlanır. Oyun terapisinin yapıldığı ortamda güven sağlamak için tutarlı olmak, gerekli durumlarda sınır koymak ve seçenekler sunmak gerekmektedir. Sınır koymak ve seçenek sunmak sayesine öz farkındalık ve öz kontrol gelişir, bu da oyun terapisinin çocuk üzerinde yarattığı en önemli kazanımdır. Aynı zamanda bu süreç, seçim yapma özgürlüğü ve bu seçimlerden sorumlu olma kapasitesini geliştirir. Böylece çocuk, davranışlarının sorumluluğunu alma ile ilgili farkındalık kazanır. Dolayısıyla oyun terapisi günlük oynanan oyundan farklıdır. 2-12 yaş arasındaki çocuklarda görülen pek çok farklı psikolojik sorunda oyun terapisi uygulanabilmektedir. Çocuklarda depresyon, anne baba kaybı, yas, takıntılar, kaygı bozuklukları, travma, istismar, taciz, alt ıslatma, kaka kaçırma, kardeş kıskançlığı, duygusal problemler, uyum problemleri, okul problemleri, davranış problemleri, uyku yeme problemleri, özgüven sorunları, sosyal beceri sorunları ve kronik hastalığı olan çocuklarda, hastalığa uyum aşamasında, oyun terapisinin etkili ve iyileştirici sonuçlarının olduğu, yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur.
Oyun terapisinde kullanılan oyuncaklar, Gerçek hayattan oyuncaklar, bebekler, hayvanlar, kuklalar, taşıtlar gibi gerçek hayattan olan herşey olabilir. Agresyonu çıkarmaya yarayan oyuncaklar, askerler, tabanca, kelepçe, dart oyunu, bobo(hacıyatmaz) vb. Yaratıcı ve duygusal salınım için gerekli oyuncaklar, su, kum, plastik bloklar, oyun hamuru, boyalar, kağıt, el, parmak kuklaları olmalıdır. Öncelikle bireysel sonra ilişkisel davranışlarımızda yanlışlarımızı düzeltmek, iyiliğe hizmet etmek niyetiyle bir araya gelmeyi diliyorum.
Sevgiyle kalın…
